Werken als Ondersteuner Sociaal Domein (OSD) in Groningen

15 mei 2023

Als je breder kijkt naar de leefwereld van mensen, kun je voor een deel van de hulpvragen ook oplossingen buiten de zorg vinden. En dat is precies waar de Ondersteuner Sociaal Domein (OSD) zijn/haar toegevoegde waarde toont.

Sandra Steenbergen is OSD in Groningen. Zij ziet het aantal complexe problemen flink toenemen. ‘Ze bestaan vaak uit een combinatie van medische, psychische en sociaal-maatschappelijke aspecten’, vertelt ze. ‘Zo kunnen schulden en eenzaamheid leiden tot sociaalmaatschappelijke problematiek. Inwoners kunnen niet altijd de juiste hulp vinden, zoals het maatschappelijk werk bijvoorbeeld. Daarom komen steeds meer mensen met deze problemen bij de eerste lijn terecht: de drempel tot de huisarts is immers laag en de huisarts is makkelijk vindbaar.’

Passende zorg
Als OSD’er streeft Sandra naar korte lijnen en zet ze zich in voor een structurele samenwerking tussen de huisartsenpraktijken en het sociaal domein, ofwel het maatschappelijk werk. ‘Dit zorgt ervoor dat inwoners sneller passende zorg krijgen aangeboden en tegelijkertijd wordt de huisartsenpraktijk minder belast. Ik ben als generalist-maatschappelijk werker verbonden aan Wij Groningen. Sinds circa een jaar werk ik 8 uur in de week als OSD: 4 uur bij Huisartsenpraktijk UMCG en 4 uur bij De Stadshuisarts.’ Elke week, op maandagmiddag en woensdagochtend, is Sandra fysiek aanwezig bij een praktijk.

Andere insteek
‘Ik zie in die 4 uur zo’n 1 tot 2 bewoners en verder volg ik verwijzingen van huisartsen op. Voor mij zijn het bewoners, geen patiënten. Ik heb een andere insteek, zet in op meer praktische en structurele ambulante begeleiding. Ik sluit aan bij de pauzes en bij het werkoverleg in de praktijk om af te stemmen ‘Wat doe jij?’ en ‘Wat doe ik?’. De POH-er en ik hebben een paar uurtjes met elkaar meegelopen. Zo zijn we beter op de hoogte van elkaars werkzaamheden. Door mijn aanwezigheid in de praktijk, zijn er korte lijntjes binnen de praktijk.’

Wij Groningen
Sandra: ‘Ik deel de casussen waarmee ik bezig ben om inzicht te geven in wat het wijkteam kan doen. De vragen die vanuit de huisartsen komen, pak ik waar mogelijk op of ik speel ze door naar mijn collega’s bij Wij Groningen of andere instanties. Ik ken de sociale kaart goed. Telefonisch check ik of iemand al bekend is bij Wij Groningen en welke buurt het betreft.’

Stress
‘Het komt vaak voor dat enkelvoudige vragen van patiënten die de huisartsen binnen krijgen en naar ons doorspelen, eigenlijk geen enkelvoudige vragen zijn. Neem bijvoorbeeld de stress die iemand ervaart. In het gesprek merk je waar het allemaal in zit en daar ga je dan mee aan de slag. Het is dan mooi om dan te horen dat bij patiënten de bloeddruk is gedaald doordat de stress op meerdere leefgebieden is weggenomen. Daar doe je het allemaal voor.’

Doorbreken van patronen
Het is heel divers wat Sandra doet. Ze ondersteunt bewoners bijvoorbeeld met het organiseren van het huishouden, het maken van een planning of helpt ze met het doorbreken of herkennen van patronen. ‘Mensen kunnen bij mij hun problemen ventileren. Iedereen vanaf 18 jaar kan bij mij terecht. Voor de jeugd is er de Ondersteuner Jeugd en Gezin (OJG).”

Zorgmijders
‘Ik ben ook bij een aantal casussen met zorgmijders betrokken. Voor hen heeft de huisarts helaas niet altijd tijd en ruimte. Daarom bespreken we wie het beste langs kan gaan, want ik kan ook bij de mensen op bezoek gaan. Als ze niet opendoen dan probeer ik het later opnieuw, totdat ze me binnenlaten. Vaak maak je als OSD’er sneller en persoonlijker contact. En het kan voor zorgmijders ook laagdrempeliger uitwerken als zij naar mij gaan, omdat ze mij als verbinding met de huisarts zien en niet met het maatschappelijk werk,’ aldus Sandra.

Inzet OSD sluit aan bij thema 3.4 van het IZA en advies van RVS
Het regionale project ‘Samenwerking tussen de huisartsenpraktijken en het sociale domein’ sluit aan op het werkthema van het integraal zorgakkoord (IZA) ‘Samenwerking sociale domein, huisartsenzorg en GGZ’ (3.4). Ook het rapport ‘De basis op orde, uitgangspunten voor toekomstgerichte eerstelijnszorg’ dat de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) recent publiceerde, adviseert o.a. om te ‘zorgen voor korte lijnen en structurele samenwerking tussen de generalistische kerndisciplines in de eerste lijn (huisartsen, wijkverpleegkundigen) en het sociaal domein (maatschappelijk werk), alsook tussen deze generalistische zorgverleners en andere eerstelijnszorgverleners die vanuit hun specifieke aandachtsgebied essentieel zijn om de functies en waarden voor verschillende groepen burgers te realiseren.’ Vanuit haar opdracht als regionale ondersteuningsstructuur (ROS) zet Zorgadvies Groningen zich hiervoor sterk in.

Meer weten?
Wil je ook meer samenwerken met het sociale domein en/of meer inzicht wat er mogelijk is? Neem dan gerust contact op met Carlijn van Loon (06 - 51 51 16 01) of Evelien Brakelé (06 - 51 51 79 27) van Zorgadvies Groningen of kijk hier op onze website.

Terug naar overzicht